Một ngày nọ, cậu học trò nghèo đang ngồi đọc sách nơi thềm đất trước hiên nhà, thì có một gã trọc phú đi qua. Nghe thấy cậu học trò đọc toàn những câu chữ cao siêu của thánh hiền thì gã trọc phú vừa không hiểu vừa thấy bực dọc trong người. Gã bèn tiến đến rồi bảo:
- Này cậu kia, thời buổi này mà cậu đọc và học toàn những thứ cổ lỗ sĩ đó làm gì, rặt những thứ đạo đức rẻ tiền, nghe thì cao siêu nhưng rỗng tuếch hết. Vứt hết đi, học lấy những thứ ra cơm, ra gạo mà ăn. Có tiền mua tiên cũng được. Khi có tiền, muốn thánh hiền thì sắm thánh hiền, muốn cao đạo thì vẽ trò cao đạo. Có thằng khác nó học cho mình, hoặc thuê những thằng học rộng nó làm, tội đếch gì mà cứ "Nhân chi sơ tính bổn thiện" như thế. Bố có tiền, bố dí vô hết chùa này miếu nọ, suy ra bố thiện hơn mày!
Cậu học trò nghe hết lời dạy đời của gã trọc phú thì bỏ sách xuống, từ tốn thưa:
- Bác dạy quả không sai, nó hoàn toàn đúng với những người như bác. Cái sự giàu có nhiều cách hiểu, ví như bác thì sẽ hiểu giàu có nghĩa là có nhiều tiền. Còn cháu thì hiểu giàu là giàu trí tuệ và tâm hồn. Một người khi đã giàu có về trí tuệ và tâm hồn, thì cũng khó mà không có tiền cho được. Bác chẳng có gì ngoài tiền, nhưng người có trí tuệ và tâm hồn, họ có đầy đủ những gì mà một con người cần có, chỉ kém bác là chưa có nhiều tiền như bác mà thôi. Tiền bác có, chẳng may mất đi, bác sẽ thành kẻ ăn mày. Nhưng người có trí tuệ và tâm hồn, họ không sợ bị mất tiền, vì họ để tiền khắp mọi nơi, trong mọi túi của người khác, họ thích lấy lúc nào cũng được. Chỉ là, họ không tham để lấy quá những gì họ cần mà thôi bác ạ.
Gã trọc phú nghe xong, mặt đỏ phừng, nhưng cũng cố cười xòa:
- Mày nói thế, hóa ra mày giàu hơn bố đây à.
Hết chuyện.
Chuyện đến tai ông giáo trong làng, ông bèn nói với đám môn sinh:
- Các con ạ, đạo học suy tàn, ngày nay kẻ ở trên thì chỉ biết khư khư ôm ghế mà vơ vét cho đầy túi tham. Đám con buôn thì lấy bạc tiền ra đo thấp cao trong thiên hạ. Kẻ được thời đắc ý thì dè bỉu người thua kém. Người trí thức học hành nghiêm cẩn thì bị xem thường. Thiên đạo đã xoay vần và xê dịch rồi. Tiền bạc là vỏ của sản phẩm xã hội, các con không được chê khinh tiền bạc chính đáng. Đồng tiền mồ hôi nước mắt và phải bỏ trí tuệ động não làm ra, đó là đồng tiền đáng quý vô cùng. Bởi đồng tiền đó sẽ góp phần làm xã hội phát triển và tiến bộ. Nhưng vì một lý do may mắn nào đó mà có tiền, hay tham ô, trục lợi, lừa đảo, buôn gian bán lận v.v... mà có, rồi lên mặt đây ta, thì sớm hay muộn cũng giống như chuyện "Ông lão đánh cá và con cá vàng" mà thôi. Nay ta tặng các con câu đối liên của các bậc Tiên Nho xưa: Hữu thư chân phú quý | Vô sự tiểu thần tiên. Giờ thì các con học bài đi...
- Này cậu kia, thời buổi này mà cậu đọc và học toàn những thứ cổ lỗ sĩ đó làm gì, rặt những thứ đạo đức rẻ tiền, nghe thì cao siêu nhưng rỗng tuếch hết. Vứt hết đi, học lấy những thứ ra cơm, ra gạo mà ăn. Có tiền mua tiên cũng được. Khi có tiền, muốn thánh hiền thì sắm thánh hiền, muốn cao đạo thì vẽ trò cao đạo. Có thằng khác nó học cho mình, hoặc thuê những thằng học rộng nó làm, tội đếch gì mà cứ "Nhân chi sơ tính bổn thiện" như thế. Bố có tiền, bố dí vô hết chùa này miếu nọ, suy ra bố thiện hơn mày!
Cậu học trò nghe hết lời dạy đời của gã trọc phú thì bỏ sách xuống, từ tốn thưa:
- Bác dạy quả không sai, nó hoàn toàn đúng với những người như bác. Cái sự giàu có nhiều cách hiểu, ví như bác thì sẽ hiểu giàu có nghĩa là có nhiều tiền. Còn cháu thì hiểu giàu là giàu trí tuệ và tâm hồn. Một người khi đã giàu có về trí tuệ và tâm hồn, thì cũng khó mà không có tiền cho được. Bác chẳng có gì ngoài tiền, nhưng người có trí tuệ và tâm hồn, họ có đầy đủ những gì mà một con người cần có, chỉ kém bác là chưa có nhiều tiền như bác mà thôi. Tiền bác có, chẳng may mất đi, bác sẽ thành kẻ ăn mày. Nhưng người có trí tuệ và tâm hồn, họ không sợ bị mất tiền, vì họ để tiền khắp mọi nơi, trong mọi túi của người khác, họ thích lấy lúc nào cũng được. Chỉ là, họ không tham để lấy quá những gì họ cần mà thôi bác ạ.
Gã trọc phú nghe xong, mặt đỏ phừng, nhưng cũng cố cười xòa:
- Mày nói thế, hóa ra mày giàu hơn bố đây à.
Hết chuyện.
Chuyện đến tai ông giáo trong làng, ông bèn nói với đám môn sinh:
- Các con ạ, đạo học suy tàn, ngày nay kẻ ở trên thì chỉ biết khư khư ôm ghế mà vơ vét cho đầy túi tham. Đám con buôn thì lấy bạc tiền ra đo thấp cao trong thiên hạ. Kẻ được thời đắc ý thì dè bỉu người thua kém. Người trí thức học hành nghiêm cẩn thì bị xem thường. Thiên đạo đã xoay vần và xê dịch rồi. Tiền bạc là vỏ của sản phẩm xã hội, các con không được chê khinh tiền bạc chính đáng. Đồng tiền mồ hôi nước mắt và phải bỏ trí tuệ động não làm ra, đó là đồng tiền đáng quý vô cùng. Bởi đồng tiền đó sẽ góp phần làm xã hội phát triển và tiến bộ. Nhưng vì một lý do may mắn nào đó mà có tiền, hay tham ô, trục lợi, lừa đảo, buôn gian bán lận v.v... mà có, rồi lên mặt đây ta, thì sớm hay muộn cũng giống như chuyện "Ông lão đánh cá và con cá vàng" mà thôi. Nay ta tặng các con câu đối liên của các bậc Tiên Nho xưa: Hữu thư chân phú quý | Vô sự tiểu thần tiên. Giờ thì các con học bài đi...
Thầy Chu Giang Phong
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét